กระดานข่าว www.g-pra.com : แสดงรายละเอียดในกระทู้

**วันนี้มีงานประเพณี ที่บ้านเกิดมาแนะนำครับ **

ท่องไปในแดนธรรม : "พระดำน้ำมาจากไหน?"

งานประเพณีอุ้มพระดำน้ำ เป็นงานประเพณีเก่าแก่ของชาว จ.เพชรบูรณ์ ที่สืบทอดกันมายาวนานหลายชั่วอายุคน เป็นประเพณีที่แปลกไม่มีปรากฏในที่อื่นๆ วันสารทไทยของทุกปีชาวเพชรบูรณ์จะเดินทางไปร่วมพิธีกันอย่างคับคั่ง ประเพณีอุ้มพระดำน้ำเมื่อก่อนมีการเรียกชื่อแตกต่างกันไป เช่น อุ้มพระดำน้ำ อุ้มพระสรงน้ำ บางคนก็เรียกว่างานประเพณีสารทไทย วัดไตรภูมิ หรือประเพณีอัญเชิญพระพุทธรูปสรงน้ำก็มี จนกระทั่งเดือนตุลาคม ๒๕๒๘
คณะกรรมการร่วมประชุมกันอย่างกว้างขวางเพื่อหารือเกี่ยวกับการจัดงานอย่างเป็นทางการ และมีมติให้ใช้ชื่องานว่างานประเพณี “อุ้มพระดำน้ำ"
สำหรับพระที่ใช้ในประเพณี "อุ้มพระดำน้ำ" คือ "พระพุทธมหาธรรมราชา" เป็นพระพุทธรูปปางสมาธิสมัยลพบุรี หล่อด้วยทองสัมฤทธิ์ หน้าตักกว้าง ๑๓ นิ้ว สูง ๑๘ นิ้ว ไม่มีฐาน พระพักตร์กว้าง มีลักษณะเป็นเหลี่ยม พระโอษฐ์แบะ แลดูน่าเกรงขาม พระกรรณยาวเกือบจรดพระอังสา พระเศียรทรงเทริดหรือชฎา ทรงสร้อยพระศอ พาหุรัด และประคตเป็นลวดลายงดงาม ประดิษฐานบนโต๊ะบูชาในศาลาไม้ มีจำนวนสององค์ องค์จริงคือองค์บนสุด ส่วนองค์ที่อยู่ด้านล่างหล่อจำลองขึ้นใหม่เพื่อใช้ประกอบพิธีอุ้มพระดำน้ำ เนื่องจากองค์จริงหล่อด้วยสัมฤทธิ์ เมื่อนำลงดำน้ำบ่อยๆ เกรงว่าจะทำให้องค์พระหมองคล้ำหรือชำรุดเสียหาย
ส่วนประวัติการสร้างนั้นไม่ปรากฏเด่นชัด แต่ชาวเพชรบูรณ์มีความเชื่อว่าพ่อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราด (อ.หล่มสัก) ได้รับพระราชทานจากพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ กษัตริย์แห่งนครธม ให้นำไปประดิษฐานเป็นพระคู่บ้านคู่เมือง หลังจากทรงอภิเษกสมรสกับพระนางสิงขรมหาเทวี แต่หลังจากพ่อขุนผาเมืองร่วมกับพ่อขุนบางกลางท่าว เจ้าเมืองบางยาง (อ.นครไทย) พระสหาย กอบกู้อิสรภาพให้คนไทย ทำให้พระนางสิงขรมหาเทวีแค้นเคืองถึงกับเผาเมืองราดจนย่อยยับ จากนั้นตัดสินใจกระโดด แม่น้ำป่าสักฆ่าตัวตาย
ทำให้ไพร่พลเสนาอำมาตย์ต้องอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาลงแพล่องไปตามแม่น้ำป่าสักเพื่อหลบหนีไฟ แต่ปรากฏว่าแม่น้ำป่าสักมีความคดเคี้ยว และกระแสน้ำไหลเชี่ยวกราก ทำให้แพที่อัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาแตก จนองค์พระจมดิ่งลงสู่ก้นแม่น้ำหายไป กระทั่งต่อมาชาวประมงไปพบจนก่อให้เกิดตำนานมหัศจรรย์และ "ประเพณีอุ้มพระดำน้ำ" ขึ้น
ปัจจุบันนี้หากปีใดน้ำน้อยก็จะอัญเชิญไปสรงน้ำที่ท่าน้ำวัดโบสถ์ชนะมาร ทางเหนือเมืองเพชรบูรณ์ และการอัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาลงสรงน้ำ เจ้าเมืองผู้ว่าราชการจังหวัดสมัยนั้น หรือผู้แทนเป็นผู้อัญเชิญ (อุ้ม) ลงสรงน้ำและถือปฏิบัติกันต่อๆ มาว่าอุ้มหันพระเนตรขึ้นเหนือน้ำ ๓ ครั้ง หันพระเนตรลงใต้น้ำ ๓ ครั้ง ฟ้าฝนปีต่อไปถึงจะตกต้องตามฤดูกาลบริบูรณ์ ซึ่งประชาชนพลเมืองอยู่เย็นเป็นสุข ผู้อัญเชิญจะต้องอธิษฐานขอพรขณะที่อัญเชิญลงสรงน้ำ ฯลฯ

นอกจากพิธีการดังกล่าวแล้ว ถึงวันเทศกาลสงกรานต์ประจำปี ฝ่ายบ้านเมือง โดยผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธานพร้อมหัวหน้าส่วนราชการทุกฝ่าย และข้าราชการทุกระดับตลอดจนประชาชนพลเมืองใน จ.เพชรบูรณ์ จัดให้มีขบวนแห่อัญเชิญพระพุทธมหาธรรมราชาพระองค์นี้ไปทำพิธีสรงน้ำ ณ ปรำพิธี สนามหน้าศาลากลางจังหวัดอยู่หลายปี ครั้นต่อมางานประเพณีเทศบาลเป็นเจ้าหน้าที่จึงได้นำไปจัดทำพิธีสรงน้ำที่สนามหน้าสำนักงานเทศบาลเป็นประจำตลอดมาจนปัจจุบันนี้
งานอุ้มพระดำน้ำปี ๔๙
งานประเพณี “อุ้มพระดำน้ำ” และเทศกาลอาหารอร่อย จ.เพชรบูรณ์ ประจำปี ๒๕๔๙ นี้ จะจัดขึ้นระหว่างระหว่าง ๒๐-๒๔ กันยายน โดยมีรายละเอียดดังนี้
วันพุธที่ ๒๐ กันยายน เวลา ๐๙.๐๙ น.-พิธีบวงสรวงเทพยดา ณ บริเวณวัดไตรภูมิ ส่วนเวลา ๑๘.๓๐ น. จะมีการเปิดงานเทศกาลอาหารอร่อย ขณะเดียวกันนี้ก็จะมีขบวนแห่พระทางบกจากวัดไตรภูมิ โดยมีการแสดงขบวนแห่บริเวณถนนศึกษาเจริญ และการประกวดโต๊ะหมู่บูชา ณ สวนเพชบุระ (จวนผู้ว่าฯ เดิม)
วันพฤหัสบดีที่ ๒๑ กันยายน เวลา ๐๘.๒๙ น.-กิจกรรมทางวิชาการและการแข่งขันตอบปัญหาท้องถิ่น ณ หอวัฒนธรรมนครบาล เพชรบูรณ์ กิจกรรมทางพระพุทธศาสนา ณ วัดเพชรวราราม โดยในเวลา ๑๙.๐๙ น.-พิธีเปิดงานประเพณี "อุ้มพระดำน้ำ" และ เวลา ๒๐.๒๙ น.-การแสดงแสง สี เสียง "ศรัทธารักษ์ประเพณี พุทธบารมีปกป้อง สรรเสริญซ้องนบบูชา"
วันศุกร์ที่ ๒๒ กันยายน เวลา ๐๙.๐๙ น.-อัญเชิญแห่ทางน้ำ จากท่าน้ำวัดไตรภูมิ ไปยังท่าน้ำวัดโบสถ์ชนะมาร เวลา ๑๐.๐๙ น. เริ่มพิธีอุ้มพระดำน้ำ จากนั้นเวลา ๑๑.๓๙ น.-การประกวดเรือสวยงาม ณ ท่าน้ำวัดไตรภูมิ เวลา ๑๓.๐๐ น.-การแข่งขันเรือเล็ก ณ ท่าน้ำวัดไตรภูมิ ส่วน การแสดงแสง สี เสียง "ศรัทธารักษ์ประเพณี พุทธบารมีปกป้อง สรรเสริญซ้องนบบูชา" จะเริ่มในเวลา ๒๐.๒๙ น.
วันเสาร์ที่ ๒๓ กันยายน เวลา ๐๘.๒๙ น.-การแข่งขันพายเรือทวนน้ำ ณ ท่าน้ำวัดไตรภูมิ เวลา ๑๘.๓๐ น.-เทศกาลอาหารอร่อย และเวลา ๒๐.๒๙ น.-การแสดงแสง สี เสียง "ศรัทธารักษ์ประเพณี พุทธบารมีปกป้อง สรรเสริญซ้องนบบูชา"
วันอาทิตย์ที่ ๒๔ กันยายน เวลา ๑๐.๓๙ น.-พิธีถวายผ้าป่าสามัคคี ณ บริเวณวัดไตรภูมิ เวลา ๑๘.๓๐ น.-เทศกาลอาหารอร่อย เวลา ๒๐.๒๙ น.-การแสดงแสง สี เสียง "ศรัทธารักษ์ประเพณี พุทธบารมีปกป้อง สรรเสริญซ้องนบบูชา"
เรื่องโดย-สนม บุญจันทึก