(N)
พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ หรือที่คณะศิษย์รู้จักในนาม "พระเดชพระคุณหลวงปู่" หรือ "หลวงพ่อใหญ่" มีนามเดิมว่า ปวง วงศ์เรือง เกิดเมื่อวันพุธที่ 11 ก.ค.2460 ที่บ้านสางเหนือ ต.สาง อ.เมือง จ.พะเยา
อุปสมบท เมื่อวันศุกร์ที่ 10 มิ.ย.2481 ที่พัทธสีมาวัดสางเหนือ มีเจ้าอธิการตื้อ ธัมม วังโส วัดศรีบุญเรือง ต.บ้านสาง อ.เมือง จ.พะเยา เป็นพระอุปัชฌาย์, พระปวง ธัมมวโร วัดศรีบุญเรือง เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และ พระตุ้ย ญาณรังสี วัดสันกว๊าน เป็นพระอนุสาวนาจารย์
พ.ศ.2487 สอบได้เปรียญธรรม 5 ประโยค สำนักเรียนวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม
ท่านมีความสามารถพิเศษ อ่านเขียนภาษาล้านนา การออกแบบแปลนพระอุโบสถ กุฏิ วิหารแบบล้านนา และทำการศึกษาประวัติ ศาสตร์โบราณคดีล้านนาอย่างแตกฉานสามารถถ่ายทอดออกมาเป็นข้อมูลใช้สร้างคุณประโยชน์ในการศึกษาค้นคว้าของนักเรียนได้อย่างแพร่หลาย
ด้วยความเป็นพระสงฆ์ที่มีความเข้าใจและมีความวิริยอุตสาหะในการศึกษาค้นคว้าประวัติศาสตร์โบราณคดีล้านนาและเมืองพะเยา มาเป็นเวลานานกว่า 40 ปี เป็นผู้เปิดประตูเมืองพะเยาในอดีตให้อนุชนรุ่นหลังได้ศึกษา ก่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจวัฒนธรรมของตนเอง อันเป็นมรดกล้ำค่า โดยเก็บสะสมวัตถุโบราณต่างๆ มาตั้งแต่ พ.ศ.2508 เป็นจำนวนมาก ตลอดจนโบราณวัตถุอีกมากมาย อาทิ วัตถุโบราณ ประมาณ 1,000 ชิ้น หลักศิลาจารึกหินทราย 30 ชิ้น ตำราคัมภีร์โบราณ สมุดข่อย
อีกทั้งได้ปริวรรตแต่งหนังสือเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และความรู้ทั่วไปหลายเรื่อง ประมาณ 25 เรื่อง เช่น ประวัติเมืองพะเยา ประวัติพญางำเมือง ผู้ครองนครภูกามยาวในอดีต ตำนาน ความเป็นมาต่างๆ
ผลงานทั้งหมด ถือเป็นส่วนสำคัญ ทำให้เกิดหอวัฒนธรรมนิทัศน์วัดศรีโคมคำ ซึ่งสร้างขึ้นในพื้นที่โฉนดของวัดศรีโคมคำ สถานศึกษาประวัติศาสตร์โบราณคดีและที่รวบรวมจัดแสดงศิลปวัฒนธรรมภูมิปัญญาชาวบ้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่นพร้อมกับวัตถุโบราณ
ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์ พ.ศ.2490 เป็นพระอุปัชฌาย์ พ.ศ.2512 เป็นเจ้าอาวาสวัดศรีโคมคำ พ.ศ.2521 เป็นเจ้าคณะจังหวัดพะเยา
พ.ศ.2526 เป็นรองเจ้าคณะภาค 6 พ.ศ.2542 เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 6
ลำดับสมณศักดิ์ พ.ศ.2551 เข้ารับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัฏ ในราชทินนามที่ พระอุบาลีคุณูปมาจารย์
"พระอุบาลีคุณูปมาจารย์" เปรียบดังเช่นเสาหลักในร่มธรรมแห่งบวรพระพุทธศาสนา เป็นแบบอย่างในการปฏิบัติตนสำหรับพระภิกษุ-สามเณร รวมทั้งชาวเมืองพะเยาได้เจริญรอยตาม |
(
[ศ. 25 พ.ย. 2559 - 20:15 น.]